Στις αναπτυγμένες χώρες, η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης έφερε στο προσκήνιο την άνοια (α στερητικό + νους) με ποιο συχνή μορφή τη νόσο Αλτσχάιμερ σαν ένα μείζον ιατρικό, κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα. Παγκοσμίως, στις μέρες μας υπάρχουν 47 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν με άνοια, αριθμός που θα αυξηθεί δραματικά στο μέλλον λόγω της αύξησης του προσδόκιμου επιβίωσης τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στη χώρα μας υπάρχουν σήμερα 200.000 άτομα με άνοια και ο αριθμός αυτός μέχρι το 2050 αναμένεται να ξεπεράσει τις 600.000.
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή αιτία άνοιας (50-70% του συνόλου). Άλλες νοσολογικές οντότητες που οδηγούν σε άνοια είναι η αγγειακή άνοια (άνοια λόγω εγκεφαλικών επεισοδίων), η Παρκινσονική άνοια (άνοια ως αποτέλεσμα της νόσου του Πάρκινσον), η άνοια με σωμάτια Lewy, η μετωποκροταφική άνοια κλπ.
Οι αιτίες της νόσου Αλτσχάιμερ δεν είναι συνολικά γνωστές. Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου είναι η γενετική προδιάθεση και η αύξηση της ηλικίας, παράγοντες μη τροποποιήσιμοι. Ο κίνδυνος για ανάπτυξη άνοιας αυξάνεται με τη γήρανση και η νόσος είναι εξαιρετικά συχνή στις μεγάλες ηλικίες; 2% του πληθυσμού ηλικίας 65-74 έχει άνοια, ποσοστό που ανεβαίνει στο 19% για τις ηλικίες 75-84 και στο 42% για τους μεγαλύτερους των 85 ετών. Μια συχνή ωστόσο παρανόηση είναι ότι η έκπτωση των νοητικών ικανοτήτων αποτελεί τμήμα της φυσιολογικής διαδικασίας της γήρανσης. Είναι σήμερα γνωστό ότι αυτό δεν είναι σωστό. Όσο μεγαλώνουμε, ορισμένοι από εμάς θα νοσήσουν και ορισμένοι δε θα νοσήσουν από άνοια.
Η νόσος Αλτσχάιμερ χαρακτηρίζεται από την εναπόθεση στον εγκέφαλο
δύο παθολογικών πρωτεϊνών, του β αμυλοειδούς και της τ πρωτεΐνης που
προκαλούν εκφύλιση των νευρώνων του. Τα συμπτώματα της είναι: διαταραχές
μνήμης, διαταραχές της ικανότητας κατανόησης και έκφρασης του λόγου,
διαταραχές της κρίσης, απώλεια προσανατολισμού στο χώρο και χρόνο και
έκπτωση καθημερινής λειτουργικότητας. Επίσης υπάρχουν αλλαγές στην
προσωπικότητα, συχνά σωματικά ενοχλήματα και ψυχιατρικά συμπτώματα όπως
απάθεια, κατάθλιψη, επιθετικότητα, ευερεθιστότητα, αρνητισμός,
παραλήρημα και ψευδαισθήσεις. Από την έναρξη των συμπτωμάτων μέχρι τα
τελικά στάδια της νόσου μεσολαβούν κατά μέσο όρο 10 χρόνια.
Η έναρξη της νόσου Αλτσχάιμερ είναι αργή και προοδευτική, με τα
συμπτώματα να εκδηλώνονται με διαφορετικό τρόπο σε κάθε άτομο και να
επιδεινώνονται με την πρόοδο της νόσου. Συνήθως, αλλά όχι απαραίτητα, οι
διαταραχές της μνήμης είναι το πρωιμότερο σύμπτωμα, ακολουθούμενο από
τα υπόλοιπα. Τα άλλα ανοϊκά σύνδρομα εμφανίζουν παρόμοια προϊούσα
εκπτωτική εικόνα.
Η έγκαιρη διάγνωση της άνοιας έχει σημασία γιατί η νόσος επηρεάζει όχι μόνο τον πάσχοντα, αλλά και το οικογενειακό του περιβάλλον. Η πρώιμη διάγνωση δίνει τα χρονικά περιθώρια ενημέρωσης, αποδοχής της κατάστασης, διατήρησης της ποιότητας ζωής και προγραμματισμού για το μέλλον όλων αυτών των ατόμων. Με βάση τα ανωτέρω, είναι προφανές, ότι η νόσος Αλτσχάιμερ αποτελεί μια επιδημία με δυσβάσταχτες συνέπειες για τους ασθενείς τις οικογένειές τους, αλλά και την κοινωνία.
Όπως κάθε χρόνο στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Μήνα Αλτσχάιμερ, και φέτος η Εταιρεία Alzheimer Αθηνών διοργανώνει σειρά εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης του κοινού.
ΖΩΝΤΑΣ ΚΑΛΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΟΙΑ: Ημερίδα Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης, στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.
Στις 18 Σεπτεµβρίου η Εταιρεία Alzheimer Αθηνών διοργανώνει μια ημερίδα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, με πυρήνα την καθημερινότητα των ατόμων με άνοια, με ομιλίες από τους πιο εξειδικευμένους επιστήμονες της χώρας μας.